Stal nierdzewna 0H18N9, 1.4301, 1.4305, 1.4306, AISI304

Stal nierdzewna 0H18N9 wysokostopowa stal kwasoodporna chromowo-niklowo PN-71/H-86020, 00H18N10 PN-71/H-86020 1.4301, X5CrNi18-10 PN-EN 10088-1 1.4305, X8CrNiS18-9 PN-EN 10088-1, 1.4306, X2CrNi19-11, 1.4307, X2CrNi18-9, 1.4311, X2CrNiN18-10, AISI 304, 1.4948, X6CrNi18-11

Porównanie składu chemicznego stali 0H18N9 z odpowiednikami 1.4301, X5CrNi18-10, 1.4305, X8CrNiS18-9, 1.4306, X2CrNi19-11, 1.4307, X2CrNi18-9, 1.4311, X2CrNiN18-10, AISI 304, 1.4948, X6CrNi18-11

Stal nierdzewna 0H18N9 (AISI 304, 1.4301, X5CrNi18-10)

Stal nierdzewna 0H18N9 (AISI 304) jest jednym z najpopularniejszych gatunków stali nierdzewnej kwasoodpornej.
W jej skład wchodzą również następujące odmiany i warianty:

• 1.4301 – X5CrNi18-10
• 1.4305 – X8CrNiS18-9 (wersja z dodatkiem siarki, poprawiająca skrawalność)
• 1.4306 – X2CrNi19-11 (stal o obniżonej zawartości węgla)
• 1.4307 – X2CrNi18-9 (odmiana niskowęglowa)
• 1.4311 – X2CrNiN18-10 (wersja z azotem, zwiększającym wytrzymałość)

Zastosowanie stali 0H18N9

Stal 0H18N9 / AISI 304 znajduje zastosowanie w bardzo szerokim zakresie, między innymi w:

• Przemyśle chemicznym – wymienniki ciepła, reaktory, chłodnice, kondensatory, zbiorniki, rurociągi przesyłowe wykonane z rur nierdzewnych kwasoodpornych.
• Rafineriach i zakładach petrochemicznych – rurociągi przesyłowe, wymienniki ciepła i inne elementy instalacji kwasoodpornych.
• Przetwórniach żywności, mleczarniach, browarach – zbiorniki, autoklawy, pasteryzatory, cysterny przewozowe.
• Przemyśle celulozowo-papierniczym – urządzenia stykające się z roztworami zasadowymi.
• Przemyśle kriogenicznym – zbiorniki ciekłych gazów, cysterny przewozowe, części aparatury skraplającej.
• Konstrukcjach okrętowych i lotniczych – wyposażenie statków, samolotów i wagonów kolejowych.
• Architekturze i dekoracjach – fasady, elementy wnętrz, balustrady i inne elementy ozdobne.
• Produkcji sztućców i nakryć stołowych – wysoka odporność na korozję sprawia, że stal 304 jest powszechnie stosowana w gastronomii.

Odporność na korozję stali 0H18N9

Po przesyceniu stal jest odporna na działanie:
— atmosfery miejskiej i mniej agresywnej atmosfery morskiej,
— środowisk utleniających, w tym kwasu azotowego o stężeniu do 55% i o temperaturze do 80^oC oraz wielu zimnych roztworów soli (z wyjątkiem chlorków) i większości kwasów organicznych przy umiarkowanych temperaturach,
— większości substancji organicznych, w tym żywności.
Gatunek nie jest odporny na działanie:
— środowisk nieutleniających (np. H₂S0₄, HCl),
— korozji międzykrystalicznej po spawaniu, kształtowaniu na gorąco i silnym zgniocie na zimno,
— korozji naprężeniowej w roztworach chlorków i wodorotlenków,
— korozji wżerowej i stykowej w środowiskach zawierających halogenki.

Własności wytrzymałościowe i technologiczne 0H18N9

— niemagnetyczność,
— niska umowna granica plastyczności (R_0,2 równe jest ok. 220 MPa),
— bardzo dobra udarność przy temperaturach ujemnych (np. przy temperaturze —253^oC jest większa niż 80 J/cm²),
— dobra ciągliwość,
— dobra tłoczność,
— duża skłonność do utwardzania przez zgniot (przy zgniocie R_0,2 osiąga wartość od 1080 do 1375 MPa),
— dobra podatność do mechanicznego i elektrochemicznego polerowania,
— bardzo dobra spawalność bez konieczności podgrzewania przed spawaniem; połączenie spawane musi być przesycone zawsze wtedy, kiedy stal może korodować międzykrystalicznie.

Odporność na działanie korozji 0H18N9 – wyszczególnienie

Atmosfera i woda

Stal nierdzewna odporna na działanie wiejskiej i nieprzemysłowej atmosfery miejskiej oraz na działanie wód zwykłych, wód przemysłowych, mało i średni agresywnych, wód kopalnianych zawierających maksymalnie 1% H₂SO₄, oraz naturalnych wód mineralnych. W wodzie morskiej gatunek najczęściej koroduje wżerowo.

Kwasy organiczne i nieorganiczne

Materiał odporny w całym zakresie stężeń i temperatur na działanie kwasu adypinowego, arsenowego, benzoesowego, borowego, galusowego, jabłkowego, pirogalowego, salicylowego i stearynowego. Odporna w ograniczonym zakresie stężeń i temperatur na działanie kwasu azotowego, chlorosulfonowego, chromowego, cytrynowego, fosforowego, garbnikowego, karbolowego, masłowego, mlekowego, mrówkowego, octowego, olejowego, siarkowego, szczawiowego, winowego oraz na działanie mieszanin kwasu azotowego i siarkowego, kwasu azotowego i szczawiowego i inne.
Stal 0H18N9 oraz gatunki równoważne (1.4301, X5CrNi18-10, 1.4305, X8CrNiS18-9, 1.4306, X2CrNi19-11, 1.4307, X2CrNi18-9, 1.4311, X2CrNiN18-10, AISI304 ) nie jest odporna na działanie kwasu chlorowego, nadchlorowego, chlorooctowego, fluorowodorowego, solnego oraz mieszanin kwasu solnego i azotowego, fosforowego i fluorowodorowego, fosforowego i siarkowego, siarkowego i octowego i inne.

Zasady

Odporna na działanie wodorotlenku amonowego, barowego i wapniowego oraz w ograniczonym zakresie stężeń i temperatur na działanie wodorotlenku potasowego i wapniowego.

Sole i roztwory soli

Stal jest odporna w całym zakresie stężeń i temperatur na działanie wszystkich azotanów, cyjanków, czteroboranu sodowego, ortofosforanu, dwu- i trójsodowego metakrzemianu potasowego i sodowego, nadmanganianu potasowego, octanu glinowego, miedziowego, ołowiawego, ołowiawego zasadowego, potasowego, rtęciowego i sodowego, siarczanu cynkowego, magnezowego, manganawego, miedziowego, niklawego, potasowego, sodowego, żelazowego, siarczynu sodowego, szczawianu potasowego, sodowego, wszystkich węglanów, żelazicyjanku potasowego, żelazocyjanku potasowego oraz większości soli kwasów organicznych.

Stal jest odporna w ograniczonym zakresie stężeń i temperatur na działanie nadchloranu amonowego, chloranu potasowego, sodowego, chlorku amonowego, barowego, cynkowego, magnezowego, manganawego, niklawego, potasowego, sodowego, wapniowego (we wszystkich chlorkach pojawić się może korozja wżerowa stali), octanu amonowego, siarczanu amonowego, amonowo-glinowego, glinowego, potasowo-chromowego, potasowo-glinowego, żelazawego, siarczku sodowego, siarczynu sodowego kwaśnego, wapniowego kwaśnego, szczawianu amonowego, winianu potasowego kwaśnego.
Nie jest odporna na działanie chlorku cynawego, cynowego, glinowego, miedziowego, żelazowego, fluorku sodowego, siarczanu potasowego kwaśnego, sodowego kwaśnego.

Gazy i pary

Gatunek odporny na działanie pary wodnej, par amoniaku, suchego chloru, dwutlenku i tlenku węgla, par jodoformu, siarkowodoru (do 200^oC), gazu świetlnego.
Nie jest odporna na działanie pary wodnej zawierającej SO₂, mokrego chloru, fluoru, fluorowodoru, chlorowodoru, par bromu, bromowodoru i in.
Stopione metale, metaloidy, sole i zasady
Odporna na działanie stopionych azotanów (z wyjątkiem amonowego), cyny (do 300^oC), rtęci, siarki (do 445^oC), octanu potasowego.
Stal nie jest odporna na działanie stopionego aluminium, antymonu, ołowiu, cyny (ponad 300^oC), cynku, kadmu, wodorotlenku potasowego i sodowego, węglanu potasowego i sodowego, azotanu amonowego, chlorku barowego, boraksu.

Inne substancje

Stal nierdzewna jest odporna na działanie suchego czterochlorku węgla, suchego dwuchlorku dwusiarki, dwunadtlenku sodowego, dwusiarczku węgla, solanki peklującej, pięciotlenku fosforowego, roztworów fosforanowych (do fosforanowania), szkła wodnego, kwaśnego utrwalacza i wywoływacza fotograficznego oraz acetonu, alkoholu etylowego i metylowego, benzenu, benzyny, chininy, chlorku metylenu, chlorku metylu, suchego chlorobenzenu, suchego chloroformu, cukru, czekolady, drożdży, suchego dwuchloroetylenu, estrów, eteru jedno- i dwuetylowego.

Odporna na działanie eteru naftowego, suchego chlorku etylu, alkalicznych i obojętnych roztworów farbiarskich, formaliny, furfurolu, gliceryny, glikolu, kamfory, kawy, klejów, kreozotu, krwi, ksylolu, likierów, masła, słodkiego mleka, musztardy, mydła, nafty, naftaliny, nowokainy, octu, octu spirytusowego, oleju jadalnego, lnianego, mineralnego, roślinnego, terpentynowego, owoców, parafiny, pirydyny, piwa, ropy naftowej, serów, smalcu wieprzowego, smoły węglowej, soku pomarańczowego i cytrynowego, soków i kwasów owocowych, spirytusu, detergentów, terpentyny, suchego trójchloroetylenu, warzyw, wazeliny, win i wódek.

Nie jest odporna na działanie kwaśnych roztworów farbiarskich, chlorku acetylu, chlorowodorku aniliny, kwaśnego siarczanu chininy, kwaśnej kapusty i kwaśnego mleka, octu winnego, soku pomidorowego oraz wilgotnych: chlorobenzenu, chloroformu i chlorku etylenu.

Spawanie stali nierdzewne 0H18N9

Stal nierdzewna 0H18N9 i jej zamienniki (1.4301, X5CrNi18-10, 1.4305, X8CrNiS18-9, 1.4306, X2CrNi19-11, 1.4307, X2CrNi18-9, 1.4311, X2CrNiN18-10 AISI304 ) najczęściej spawa się łukowo ręcznie elektrodami otulonymi, łukiem krytym oraz w osłonie gazów ochronnych (argonu, helu) metodą TIG i MIG.
Stal przed spawaniem nie wymaga podgrzewania wstępnego. Także po spawaniu nie jest potrzebna obróbka cieplna; wyjątek stanowią części spawane, przeznaczone do pracy w środowisku wywołującym korozję naprężeniową. W tym przypadku należy je wyżarzyć odprężająco w zakresie temperatur 900 do 1000°C w czasie 10 do 15 min.
Nie należy spawać gazowo ani też w osłonie CO2.

Własności stali według PN-EN 1.4301, X5CrNi18-10

Właściwości fizyczne stali 1.4301, X5CrNi18-10

Gęstość – 7,90 (g*cm³ )
Pojemność cieplna Cp _20^oC – 500 ( J*kg^-1 * K^-1 )
Przewodność cieplna λ – 15,00 (W*m^-1 * K^-1 )

Własności stali nierdzewnej 1.4301, X5CrNi18-10 w podwyższonych temperaturach

100^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 16,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 194 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 155 MPa
200^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 16,5 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 186 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 127 MPa
300^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 17,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 179 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 110 MPa
400^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 17,5 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 172 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 98 MPa
500^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 18,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 165 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 92 MPa

Własności mechaniczne materiału 1.4301, X5CrNi18-10

Wytrzymałość na rozciąganie R_m 500-700 MPa
Granica plastyczności R_p0,2 min 190 MPa
Wydłużania A min 45%
Moduł sprężystości E 200 GPa
Twardość max 215 HB

Warunki procesów technologicznych obróbki plastycznej i cieplnej dla 1.4301, X5CrNi18-10

Kucie – 1200-900^oC
Walcowanie – 1200-900^oC
Przesycanie – 1000-1100^oC

Własności stali według PN-EN 1.4305, X8CrNiS18-9

Właściwości fizyczne stali 1.4305, X8CrNiS18-9

Gęstość – 7,90 (g*cm³ )
Pojemność cieplna Cp _20^oC – 500 ( J*kg^-1 * K^-1 )
Przewodność cieplna λ – 15,00 (W*m^-1 * K^-1 )

Własności stali nierdzewnej kwasoodpornej 1.4305, X8CrNiS18-9 w podwyższonych temperaturach

100^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 16,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 194 GPa,
200^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 16,5 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 186 GPa,
300^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 17,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 179 GPa,
400^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 17,5 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 172 GPa,
500^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 18,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 165 GPa,

Własności mechaniczne 1.4305, X8CrNiS18-9

Wytrzymałość na rozciąganie R_m 500-750 MPa
Granica plastyczności R_p0,2 min 190 MPa
Wydłużania A min 35%
Moduł sprężystości E 200 GPa
Twardość max 230 HB

Warunki procesów technologicznych obróbki plastycznej i cieplnej materiału 1.4305, X8CrNiS18-9

Kucie – 1200-900^oC
Walcowanie – 1200-900^oC
Przesycanie – 1000-1100^oC

Własności stali według PN-EN 1.4306, X8CrNi19-11

Właściwości fizyczne gatunku 1.4306, X2CrNi19-11

Gęstość – 7,90 (g*cm³ )
Pojemność cieplna Cp _20^oC – 500 ( J*kg^-1 * K^-1 )
Przewodność cieplna λ – 15,00 (W*m^-1 * K^-1 )

Własności stali 1.4306, X2CrNi19-11 w podwyższonych temperaturach

100^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 16,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 194 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 145 MPa
200^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 16,5 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 186 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 118 MPa
300^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 17,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 179 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 100 MPa
400^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 17,5 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 172 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 89 MPa
500^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 18,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 165 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 81 MPa

Własności mechaniczne 1.4306, X2CrNi19-11

Wytrzymałość na rozciąganie R_m 460-680 MPa
Granica plastyczności R_p0,2 min 180 MPa
Wydłużania A min 45%
Moduł sprężystości E 220 GPa
Twardość max 215 HB

Warunki procesów technologicznych obróbki plastycznej i cieplnej 1.4306, X2CrNi19-11

Kucie – 1200-900^oC
Walcowanie – 1200-900^oC
Przesycanie – 1000-1100^oC

Własności stali według PN-EN 1.4307, X2CrNi18-9

Właściwości fizyczne

Gęstość – 7,90 (g*cm³ )
Pojemność cieplna Cp _20^oC – 500 ( J*kg^-1 * K^-1 )
Przewodność cieplna λ – 15,00 (W*m^-1 * K^-1 )

Własności stali kwasoodpornej 1.4307, X2CrNi18-9 w podwyższonych temperaturach

100^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 16,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 194 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 145 MPa
200^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 16,5 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 186 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 118 MPa
300^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 17,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 179 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 100 MPa
400^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 17,5 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 172 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 89 MPa
500^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 18,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 165 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 81 MPa

Własności mechaniczne materiału 1.4307, X2CrNi18-9

Wytrzymałość na rozciąganie R_m 460-680 MPa
Granica plastyczności R_p0,2 min 180 MPa
Wydłużania A min 45%
Moduł sprężystości E 200 GPa
Twardość max 215 HB

Własności stali według PN-EN 1.4311, X2CrNiN18-10

Stal 1.4311, X2CrNi18-10 właściwości fizyczne

Gęstość – 7,90 (g*cm³ )
Pojemność cieplna Cp _20^oC – 500 ( J*kg^-1 * K^-1 )
Przewodność cieplna λ – 15,00 (W*m^-1 * K^-1 )

Własności stali kwasoodpornej 1.4311, X2CrNi18-10 w podwyższonych temperaturach

100^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 16,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 194 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 205 MPa
200^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 16,5 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 186 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 157 MPa
300^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 17,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 179 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 136 MPa
400^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 17,5 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 172 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 125 MPa
500^oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α₂₀^o_{C i 18,0 x 10}^{-6 o}_{C, (} K^-1 ) ,Moduł sprężystości E 165 GPa, granica plastyczności R^t_p0,2 min 119 MPa

Własności mechaniczne 1.4311, X2CrNi18-10

Wytrzymałość na rozciąganie R_m 460-680 MPa
Granica plastyczności R_p0,2 min 180 MPa
Wydłużania A min 45%
Moduł sprężystości E 200 GPa
Twardość max 215 HB

Stal nierdzewna 0H18N9, (1.4301, X5CrNi18-10, 1.4305, X8CrNiS18-9, 1.4306, X2CrNi19-11, 1.4307, X2CrNi18-9, 1.4311, X2CrNiN18-10 AISI304 ) dostarczamy w postaci: blachy zimnowalcowane, blachy gorącowalcowane, rury nierdzewne bez szwu w tym rury gorącowalcowane, zimnowalcowane, rury nierdzewne ciągnione na zimno, pręty walcowane, pręty kute, pręty kwasoodporne ciągnione, odkuwki swobodne, profile, kątowniki, płaskowniki, taśmy zimnowalcowane.

Zobacz pozostałe stale kwasoodporne

H18N10MT – stal chromowo-niklowo-molibdenowo-tytanowa 1.4571, X6CrNiMoTi17-12-2, AISI 316Ti, AISI 316L
H18N12Nb – stal kwasoodporna chromowo-niklowa z niobem 1.4550, 1.4546, X6CrNiNb18-10, AISI 347, AMS 5646
H17N13M2T – stal chromowo-niklowo-molibdenowo-tytanowa 1.4571, X6CrNiMoTi17-12-2, AISI 316Ti, AISI 316L
00H17N14M2 – stal chromowo-niklowo-molibdenowa 1.4404, 1.4401, 1.4432, 1.4435, 1.4436 ,X2CrNiMo17-12-2, X5CrNiMo17-12-2, X2CrNiMo18-14-3, AISI 316L, X2CrNiMo17-12-3, X3CrNiMo17-13-2
1H18N9 – stal chromowo-niklowa 1.4310, AISI 301, X10CrNi18-8
1H18N9T – stal chromowo-niklowo-tytanowa 0H18N10T, X6CrNiTi18-10, stal 1.4541, 1H18N10T, X8CrNiTi18-10, 1.4878, X10CrNiTi18-10, X7CrNiTi18-10, 1.4940, AISI 321, AISI 321H
0H18N9 – stal chromowo-niklowa 1.4301, X5CrNi18-10, 1.4305, X8CrNiS18-9, 1.4306, X2CrNi19-11, 1.4307, X2CrNi18-9, 1.4311, X2CrNiN18-10 AISI304
0H23N28M3TCu – stal niklowo-chromowo-molibdenowa z miedzią i dodatkiem tytanu X8CrNiNb16-13, 1.4539, X1CrNiMoCu25-20-5, AMS 5646, S34700, X1NiCrMoCu25-20-5, SUS 890, AISI 904L, SUS 317, UNS N08904

Stale wg norm PN – EN, EN, DIN

X3CrNiCu18-9-4, X6CrNiCuS18-9-2, X6CrNiCu19-9-2 stale nierdzewne kwasoodporne chromowo-niklowe z dodatkiem miedzi 1.4567, 1.4570, 1.4560, X3CrNiCu18-9-4,304Cu

Zobacz pozostałe stale specjalne wysokostopowe

stal wysokostopowa do pracy przy podwyższonych temperaturach
stal stopowa do pracy przy podwyższonych temperaturach
stal nierdzewna
stal żaroodporna i żarowytrzymała
stal kwasoodporna

Inne oznaczenia gatunku 0H18N9

Normy polskie (PN):
0H18N9, 00H18N10
Normy europejskie (EN):
1.4301 (X5CrNi18-10), 1.4307 (X2CrNi18-9), 1.4305 (X8CrNiS18-9), 1.4306 (X2CrNi19-11), 1.4311 (X2CrNiN18-10)
Normy amerykańskie (AISI, ASTM, UNS):
AISI 304, TP304, AISI 304L, TP304L, AISI 304LN, UNS S30403, UNS S30453
Normy brytyjskie (BS):
304S11, 304S15, 304S16, 304S17, 304S31, 304S51, 304S71
Normy japońskie (JIS):
SUS304, SUS304L
Normy rosyjskie (GOST):
02Ch18N11, 03Ch18N11, 03Ch18N9, 04Ch18N10, 07Ch18N10, 08Ch18N10, 02Ch18AN10, 07Х18Н10, 08Х18Н10, 02Х18Н11, 03Х18Н11, 02Х18АН10
Normy francuskie (AFNOR):
Z8CNF18-09, Z4CN19-10, Z5CN17-08, Z6CN18-09, Z7CN18-09, Z2CN18-10, Z3CN18-09, Z3CN18-10, Z3CN19-09, Z3CN18-07AZ
Normy szwedzkie (SS):
SS2332, SS2333
Inne oznaczenia i przemysłowe nazwy handlowe:
J-304, STS304, STAL 18-8, 18/8, X7CrNi18-10, 5NiCr180, 18-8L, 18-9

FAQ – stal nierdzewna 0H18N9 / AISI 304 / 1.4301

Co to jest stal nierdzewna 0H18N9 (AISI 304, 1.4301)?

Stal 0H18N9 to klasyczna austenityczna stal nierdzewna o zawartości ok. 18% chromu i 8–10% niklu.
Znana jest pod oznaczeniami AISI 304, 1.4301, X5CrNi18-10 i zaliczana do najczęściej stosowanych gatunków nierdzewnych na świecie.

Jakie są główne właściwości stali 0H18N9?

Stal 304 charakteryzuje się:

• wysoką odpornością na korozję w środowiskach atmosferycznych i w kontakcie z większością chemikaliów,
• dobrą plastycznością i spawalnością,
• łatwością obróbki mechanicznej (toczenie, gięcie, walcowanie),
• brakiem magnetyzmu w stanie wyżarzonym (austenityczna struktura),
• odpornością na działanie temperatur do ok. 600°C.

Jakie są odpowiedniki stali 0H18N9?

• EN: 1.4301, X5CrNi18-10
• AISI / UNS: AISI 304, UNS S30400
• DIN: 1.4301
• PN: 0H18N9
• ISO: 304

Czym różni się 0H18N9 od 0H18N10 lub 1.4306 / 1.4307?

Różnice wynikają głównie z zawartości węgla i dodatków stopowych:

• 1.4306 (X2CrNi19-11) – stal niskowęglowa, lepsza odporność na korozję międzykrystaliczną,
• 1.4307 (X2CrNi18-9) – odmiana niskowęglowa dla spoin nierdzewnych,
• 1.4305 (X8CrNiS18-9) – z dodatkiem siarki, ułatwia obróbkę skrawaniem,
• 0H18N10 – dawny polski wariant o zbliżonym składzie, dziś zastąpiony przez 304L.

Do czego stosuje się stal 0H18N9 / AISI 304?

Stal 304 znajduje zastosowanie w:

• przemyśle spożywczym – zbiorniki, rurociągi, stoły, blaty, sztućce, wyposażenie kuchni przemysłowych,
• chemicznym – reaktory, wymienniki, chłodnice, aparatura procesowa,
• petrochemicznym – rurociągi i zbiorniki na kwasy organiczne i paliwa,
• architekturze – balustrady, fasady, panele elewacyjne,
• transporcie – cysterny, wagony, elementy konstrukcji pojazdów,
• przemyśle kriogenicznym – zbiorniki i aparatura do ciekłych gazów,
• lotnictwie i okrętownictwie – części konstrukcyjne, mocowania, obudowy aparatury.

Jakie są właściwości mechaniczne stali 304?

• Granica plastyczności Re: ok. 210 MPa
• Wytrzymałość na rozciąganie Rm: 520–720 MPa
• Wydłużenie A5: ok. 45–50%
• Twardość: max 215 HB

Jakie są temperatury pracy stali 0H18N9?

Stal 304 może pracować w zakresie temperatur od -196°C do 600°C.
W temperaturach powyżej 425°C może dojść do wydzielania się węglików chromu,
co zmniejsza odporność na korozję międzykrystaliczną – dlatego w środowiskach wysokotemperaturowych lepszym wyborem są gatunki stabilizowane, np. 1.4541 (321).

Jakie gatunki są bardziej odporne niż 0H18N9?

• 1.4401 / 1.4404 (AISI 316 / 316L) – z dodatkiem molibdenu, lepsza odporność na chlorki,
• 1.4541 (AISI 321) – stabilizowana tytanem, lepsza odporność na wysokie temperatury,
• 1.4571 (AISI 316Ti) – łączy odporność na korozję 316 z odpornością termiczną 321,
• 1.4311 (304LN) – ulepszona wytrzymałość dzięki zawartości azotu.

Czy stal 0H18N9 jest magnetyczna?

Nie. W stanie wyżarzonym (austenitycznym) stal 304 jest niemagnetyczna.
Jednak po silnym zgniocie lub obróbce na zimno (np. gięcie, walcowanie)
może wykazywać częściowy magnetyzm z powodu przemiany strukturalnej.

Czy stal 304 można spawać?

Tak, bardzo dobrze. Gatunek 0H18N9 ma doskonałą spawalność.
Do spawania stosuje się elektrody i druty typu 308L lub 308LSi.
Dla elementów grubszych lub narażonych na środowiska agresywne zaleca się zastosowanie stali o niższej zawartości węgla (304L).

Jak rozpoznać stal 304 od innych gatunków?

Najprostszy test: brak reakcji na magnes oraz brak rdzy nawet po długim czasie ekspozycji w wilgotnym środowisku.
Ostatecznie gatunek należy potwierdzić badaniem spektrometrycznym (np. PMI Analyzer).

Jakie są odpowiedniki stali 0H18N9 w innych krajach?

• Francja (AFNOR): Z6CN18-09
• Wielka Brytania (BS): 304S15
• USA: AISI 304 / ASTM A240
• Japonia (JIS): SUS304

Jakie są ograniczenia stosowania stali 0H18N9?

• Nie zaleca się do pracy w środowiskach silnie chlorowych (np. woda morska, kwasy chlorkowe),
• Nieodporna na długotrwałe działanie kwasu siarkowego i solnego,
• Przy wysokich temperaturach (powyżej 400°C) może wystąpić utrata odporności na korozję międzykrystaliczną.

Jakie są typowe formy dostawy stali 0H18N9?

• blachy i taśmy nierdzewne (zimno- i gorącowalcowane),
• rury i profile nierdzewne,
• pręty, druty i płaskowniki,
• kształtowniki konstrukcyjne i elementy spawane,
• odlewy i odkuwki dla przemysłu chemicznego i spożywczego.