Wanad rozpuszcza się w żelazie γ do około 1% a w austenicie zawierającym około 0,2% węgla – do 4% w żelazie α przy wysokich temperaturach rozpuszczalność wanadu jest nieograniczona. Wpływ wanadu na własności stali jest taki sam jak wolframu lecz znacznie silniejszy. Dodatek wanadu zwiększa wytrzymałość, sprężystość, twardość i udarność a w połączeniu z innymi pierwiastkami zwiększa wytrzymałość stali na pełzanie. Wanad tworzy w stali bardzo twarde węgliki VC co w połączeniu z odpornością na odpuszczające działanie ciepła sprawia że jest stosowany w większych ilościach w stalach szybkotnących.
Wanad – liczba atomowa 23, masa atomowa 50.942 temperatura topnienia 1730°C, temperatura wrzenia3000°C gęstość 6,07 g/cm3 (Encyklopedia Techniki, Wydawnictwo „Śląsk”).
Czysty wanad odznacza się dobrą plastycznością, jest łatwo obrabialny skrawaniem i dobrze się spawa w atmosferze argonu, jest odporny na korozję i działanie zasad.
W roku 1801 w Meksyku, hiszpański profesor mineralogii, Andreas Manuel Del Rio (1764 – 1849) podczas badania próbki rudy ołowianej, ogłosił, że wykrył w niej nowy metal. Ów metal, Del Rio nazwał erythronium (z greki „czerwony”) ponieważ bardzo przypominał chrom. W cztery lata po swoim odkryciu, przekonywany przez innych naukowców, wycofał się ze swojego odkrycia i uznał, że miał do czynienia tylko ze związkami chromu, Del Rio nie domyślił się bowiem, że czerwony kolor mogą dawać również inne związki. Zaprzestanie dalszych badań przez niego umożliwiło odkrycie wanadu szwedzkiemu chemikowi Nilsowi Sefströmowi ( 1787-1945), który znalazł ten pierwiastek w kawałku żelaza wytopionych w jednej ze szwedzkich hut. Sefström nazwał go wanadem na cześć skandynawskiej bogini piękna i płodności Vanadis (Freya). W kilka lat po swym odkryciu wanad znów zmylił, innego wybitnego szwedzkiego naukowca, Jönsa Jacoba Berzeliusa (1779-1848).
Prowadził on badania tego pierwiastka w celu ustaleniu jego własności, jednak po wszystkich badaniach okazało się, obiekt nie był czystym wanadem, lecz jego tlenkiem – VO.
W 1867 roku, angielski chemik Henry Enfield Roscoe (1833-1915) po raz pierwszy wyizolował metal w procesie redukcji wodorem chlorku wanadu. W 1925 dwaj amerykańscy chemicy John Wesley Marden i Malcolm N. Rich uzyskali wanad o 99,7 procentowej czystości w procesie redukcji wapnia.
Wanad bardzo długo nie mógł znaleźć zastosowania technicznego, dopiero w roku 1896 we Francji zauważono wielkie zalety tego metalu jako składnika stopowego i wprowadzono do produkcji między innymi płyt pancernych ze stali wanadowej w zakładach metalurgiczno zbrojeniowych Schneider w Le Creusot. Wanad był jednak produkowany w bardzo małych ilościach.
Dopiero w 1905 roku w Peru po odkryciu większych pokładów rud można było rozwinąć produkcję stali wanadowej.
Wanad już w niewielkich ilościach wywiera duży wpływ na własności stali. Stal wanadowa znalazła bardzo dużo zastosowań w przemyśle, przede wszystkim jako stal sprężynowa, stal narzędziowa, stal szybkotnąca oraz stal do całego szeregu odpowiedzialnych części maszyn, jako koła zębate, sworznie, maszynę budowlane, części lotnicze i samolotowe.