Stal 15HM, 15XM, 13CrMo4-5 ,13CrMo4-4, 1.7335

Stal konstrukcyjna stopowa – do pracy przy podwyższonych temperaturach chromowo-molibdenowa 15HM PN-75/H-84024

Gatunek
stali
 
Norma
 
Skład chemiczny  (%)
 
 
C
Mn
Si
P
S
Cu
Cr
Ni
Mo
inne
15HM
PN
0,11
0,18
0,40
0,70
0,15
0,35
max
0,040
max
0,040
max
0,25
0,70
1,00
max
0,35
0,40
0,55
Al max 0,020
 
12KHM
12HM
12ChM
12XM
 
GOST
max
0,16
0,40
0,70
0,17
0,37
max
0,025
max
0,025
max
0,20
0,80
1,10
max
0,30
0,40
0,55
Al max0,020
15KHM
15HM
15ChM
15XM
GOST
0,11
0,18
0,40
0,70
0,17
0,37
max
0,035
max
0,035
max
0,30
0,80
1,10
max
0,30
0,40
0,55
V max 0,05
Ti max 0,03
W max 0,20
N max 0,008
13CrMoSi5-5

1.7336
EN
max
0,17
0,40
0,65
0,50
0,80
max
0,015
max
0,015
max
0,30
1,00
1,50
max
0,30
0,45
0,65
N max 0,012
13CrMo4-5

13CrMo44

1.7335
 
DIN
 

EN
0,08
0,18
0,40
1,00
max
0,35
max
0,030
max
0,025
max
0,30
0,70
1,15
–
0,40
0,60
–
K 12062
K12062
UNS
max
0,20
0,30
0,80
max
0,60
max
0,045
max
0,045
–
0,80
1,25
–
0,44
0,65
 

Stal 15HM – Charakterystyka i Zastosowanie

Właściwości i charakterystyka

Stal 15HM jest gatunkiem niskostopowej stali ferrytycznej, wyróżniającym się dobrą plastycznością zarówno w obróbce na gorąco, jak i na zimno. Dzięki tej właściwości stal łatwo poddaje się kształtowaniu i walcowaniu, co umożliwia produkcję elementów o skomplikowanych kształtach. Wysoka obrabialność mechaniczna sprawia, że stal 15HM nadaje się do procesów toczenia, frezowania i wiercenia, co czyni ją materiałem przyjaznym w obróbce mechanicznej.

Gatunek ten jest szczególnie ceniony w przemyśle chemicznym i energetycznym, gdzie znajduje zastosowanie w urządzeniach pracujących w podwyższonych temperaturach, sięgających do 500°C. Dobrze znosi długotrwałe działanie wysokich temperatur, co czyni go odpowiednim materiałem konstrukcyjnym w środowiskach o dużym obciążeniu cieplnym.

Zastosowania stali 15HM

Stal 15HM znajduje szerokie zastosowanie w elementach konstrukcyjnych pracujących w podwyższonych temperaturach i ciśnieniu, takich jak:

  • Rury przegrzewaczy pary i przewodowe stosowane w kotłach parowych.
  • Zbiorniki ciśnieniowe, w tym elementy kotłów parowych i instalacji chemicznych.
  • Blachy na walczaki kotłów parowych – cylindryczne elementy zbiorników ciśnieniowych.
  • Blachy na łopatki kierownicze turbin parowych, odpowiedzialne za ukierunkowanie przepływu pary wodnej.
  • Tarcze, pręty i odkuwki używane w konstrukcjach kotłów, turbin oraz innych urządzeń ciśnieniowych.
  • Elementy złączne, takie jak śruby, nakrętki i rozpórki, przystosowane do pracy w podwyższonych temperaturach.

Spawalność i obróbka cieplna

Stal 15HM posiada ograniczoną spawalność, co wymaga przestrzegania odpowiednich procedur, aby uniknąć powstawania pęknięć i naprężeń w strukturze materiału. Konieczne jest przeprowadzenie obróbki cieplnej zarówno przed, jak i po spawaniu.

Przygotowanie do spawania:

  • Elementy powinny być podgrzane przed spawaniem do temperatury 250 – 260°C.

Obróbka cieplna po spawaniu:

  • Po zakończeniu spawania zaleca się wyżarzanie odprężające w temperaturze 660 – 710°C.
  • Czas wyżarzania: około 2 – 3 minut na każdy milimetr grubości złącza.

Metody spawania stali 15HM

W zależności od grubości i rozmiarów łączonych elementów, stal 15HM może być spawana różnymi metodami:

  • Spawanie łukowe elektrodami otulonymi – Zalecane głównie dla elementów o grubości do 6 mm.
  • Spawanie gazowe – Stosowane do łączenia cienkich elementów, takich jak rury o średnicy do 100 mm i grubości ścianki do 12 mm.
  • Spawanie łukiem krytym i elektrodami w osłonie gazu ochronnego – Rekomendowane dla elementów o większych średnicach i grubościach.

W przypadku rur o dużych średnicach lub grubszych ściankach zaleca się stosowanie spawania łukowego, które zapewnia lepszą jakość i trwałość połączenia.

Stal 15HM, dzięki swoim właściwościom termoodpornym i wytrzymałościowym, jest szeroko stosowana w budowie kotłów energetycznych, instalacji chemicznych oraz elementów pracujących w warunkach wysokich obciążeń cieplnych i mechanicznych. Wymaga jednak odpowiedniego podejścia podczas spawania, w tym obróbki cieplnej przed i po procesie, co zapewnia wysoką jakość połączeń i trwałość gotowych konstrukcji.

Stal w gatunku 15HM lub zamienniku (13CrMo4-4, 13CrMo4-5), oferujemy w postaci prętów walcowanych i kutych, blach zimnowalcowanych i
gorącowalcowanych,rur bez szwu, oraz odkuwek.

Inne gatunki stali konstrukcyjnych kotłowych

15HM – stal chromowo-molibdenowa
20HM ( 25HM ) – stal chromowo-molibdenowa
10H2M -stal chromowo-molibdenowa
13HMF – stal chromowo-molibdenowo-wanadowa
21HMF – stal chromowo-molibdenowo-wanadowa
26H2MF – stal chromowo-molibdenowo-wanadowa
30H2MF – stal chromowo-molibdenowo-wanadowa
34HN3M – stal chromowo-niklowo-molibdenowa

Zobacz również

stale wysokostopowe do pracy przy podwyższonych temperaturach

Pozostałe stale konstrukcyjne stopowe

stal konstrukcyjna stopowa do nawęglania
stal konstrukcyjna stopowa do azotowania
stal konstrukcyjna stopowa sprężynowa
stal konstrukcyjna stopowa łożyskowa
stal konstrukcyjna stopowa do ulepszania cieplnego
stal konstrukcyjna stopowa do pracy w podwyższonych temperaturach – stal kotłowa