Stal nierdzewna 3H17M to wysokostopowa chromowo-molibdenowa martenzytyczna stal PN H-86020, X39CrMo17-1, 1.4122 PN EN 10088-3, 1.2316, X38CrMo16-1 EN-ISO 4957, X35CrMo17. Stal 3H17M Wyróżnia się wysoką twardością, dobrą obrabialnością i odpornością na korozję – jest stosowana m.in. w przemyśle narzędziowym, formierskim oraz w produkcji armatury.
Porównanie składu chemicznego 3H17N2 z zamiennikami X39CrMo17-1, 1.4122, 1.2316, X38CrMo16-1, X35CrMo17
| Gatunek stali | Norma | Skład chemiczny (%) | ||||||||
| C | Mn | Si | P | S | Cu | Cr | Ni | Mo | ||
| 3H17M | PN | 0,33 0,43 | max 1,00 | max 1,00 | max 0,045 | max 0,030 | – | 15,50 17,50 | max 1,00 | 1,00 1,30 |
| 40Ch16M 40KH16M 40Х16М | TU | 0,33 0,43 | max 1,00 | max 1,00 | max 0,045 | max 0,030 | – | 15,50 17,50 | max 1,00 | 0,90 1,30 |
| 35 MoCr 165 35MoCr165 | STAS | 0,33 0,45 | max 1,00 | max 1,00 | max 0,045 | max 0,030 | max 0,30 | 15,50 17,50 | max 1,00 | 0,90 1,30 |
| X35CrMo17 1.4122 | DIN W.nr | 0,33 0,43 | max 1,50 | max 1,00 | max 0,040 | max 0,015 | – | 15,50 17,50 | max 1,00 | 0,80 1,30 |
| X 39 CrMo 17-1 X39CrMo17-1 | AFNOR, BS UNI UNE | 0,33 0,45 | max 1,50 | max 1,00 | max 0,040 | max 0,015 | – | 15,50 17,50 | max 1,00 | 0,80 1,30 |
| X39CrMo17-1, 1.4122 | PN-EN | 0,33 0,43 | max 1,00 | max 1,50 | max 0,040 | max 0,030 | – | 15,50 17,50 | max 1,00 | 0,80 1,30 |
| X38CrMo16-1 1.2316 | EN-ISO | 0,33 0,43 | max 1,00 | max 1,00 | max 0,030 | max 0,030 | – | 15,00 17,00 | – | 1,00 1,50 |
Stal nierdzewna 3H17M – Zastosowanie, Właściwości, Spawanie i Obróbka
Stal nierdzewna 3H17M to stal martenzytyczna chromowo-molibdenowa, charakteryzująca się wysoką odpornością na korozję i dobrej wytrzymałości mechanicznej. Jest stosowana głównie w środowiskach agresywnych chemicznie i w przemyśle spożywczym. Stal 3H17M obejmują zastosowanie:
- Przemysł chemiczny – zbiorniki, rurociągi, wymienniki ciepła, aparatura do pracy w środowiskach kwaśnych i alkalicznych.
- Produkcja kwasu azotowego – elementy reaktorów, zbiorniki, przewody transportowe, urządzenia procesowe.
- Przemysł spożywczy – maszyny i urządzenia stosowane w mleczarstwie, cukrownictwie, browarnictwie oraz przetwórstwie owocowo-warzywnym (kadzie fermentacyjne, wirówki, mieszadła, rurociągi transportowe).
- Urządzenia do przerobu ropy naftowej – rurociągi, zbiorniki, elementy pracujące w kontakcie z gorącymi parami i produktami naftowymi.
- Sprzęt laboratoryjny i farmaceutyczny – aparatura stosowana w produkcji leków, reaktory chemiczne.
- Maszyny i urządzenia odporne na korozję – pompy, zawory, mieszadła i inne elementy wymagające odporności na środowiska chemiczne i wilgoć.
Odporność na korozję
Stal nierdzewna 3H17M ( X35CrMo17, X39CrMo17-1, 1.4122, 1.2316, X38CrMo16-1) charakteryzuje się wysoką odpornością korozyjną, co pozwala na jej stosowanie w wymagających środowiskach:
- Korozja naprężeniowa – odporność na pękanie korozyjne w warunkach dużych naprężeń mechanicznych i chemicznych.
- Korozja atmosferyczna – wysoka trwałość w warunkach atmosferycznych, brak podatności na rdzewienie.
- Wody naturalne – odporność na działanie większości wód, za wyjątkiem agresywnych środowisk kopalnianych i silnie zanieczyszczonych.
- Stopiona siarka i pary siarki – stal dobrze sprawdza się w instalacjach pracujących w środowisku siarkowym.
- Roztwory alkaliczne – wysoka odporność na rozcieńczone zasady, co jest istotne w przemyśle chemicznym i spożywczym.
- Rozcieńczone zimne kwasy organiczne – wytrzymałość na działanie kwasów takich jak kwas cytrynowy, octowy czy mlekowy.
- Roztwory soli – odporność na azotyny, węglany, azotany i chromiany, co pozwala na stosowanie w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym.
- Ciekłe paliwa i gorące pary ropy naftowej – stabilność w kontakcie z paliwami płynnymi i ich parą.
- Środowisko spożywcze – odporność na kontakt z produktami spożywczymi, takimi jak alkohol, oleje jadalne, sery i inne produkty mleczne.
Stal nierdzewna 3H17M – właściwości mechaniczne i fizyczne
- Twardość: 220–280 HB w stanie ulepszonym cieplnie.
- Wytrzymałość na rozciąganie: 600–850 MPa.
- Dobra udarność – odporność na uderzenia i wstrząsy.
- Dobra odporność na ścieranie – stosowana w aplikacjach wymagających zwiększonej trwałości powierzchniowej.
- Stabilność strukturalna – odporność na degradację struktury pod wpływem temperatury i chemikaliów.
Stal 3H17M – spawanie
Stal 3H17M (1.4122, X35CrMo17, X39CrMo17-1, 1.2316, X38CrMo16-1) należy do stali trudnospawalnych, ale możliwe jest jej łączenie przy odpowiednich technikach:
- Zalecane metody spawania:
- TIG (wolframowa elektroda nietopliwa, osłona gazowa).
- MIG/MAG (spawanie łukowe w osłonie gazowej).
- MMA (elektroda otulona) – zalecane użycie elektrod E317.
- Zalecenia dotyczące procesu:
- Podgrzewanie przed spawaniem do temperatury 150–250°C, aby uniknąć hartowania i naprężeń.
- Powolne chłodzenie po spawaniu, najlepiej w piecu, aby zminimalizować ryzyko pęknięć.
- Wyżarzanie odprężające w temperaturze 750–850°C poprawia odporność korozyjną i eliminuje naprężenia wewnętrzne.
- W niektórych przypadkach wymagane jest dodatkowe odpuszczanie w celu poprawy właściwości mechanicznych.
Stal 3H17M – obróbka cieplna
- Hartowanie:
- Nagrzewanie do 950–1050°C, szybkie chłodzenie w oleju lub wodzie.
- Proces ten zwiększa twardość i odporność na ścieranie.
- Odpuszczanie:
- Temperatura 300–600°C – dostosowanie twardości i właściwości mechanicznych do wymagań aplikacji.
- Wyższe temperatury odpuszczania poprawiają udarność, ale obniżają twardość.
- Wyżarzanie:
- W celu poprawy obrabialności przed hartowaniem stosuje się wyżarzanie zmiękczające (650–750°C).
Stal 3H17M – cięcie i obróbka skrawaniem
- Cięcie termiczne:
- Możliwe, ale wymaga późniejszego odprężania termicznego, aby uniknąć naprężeń i utwardzenia krawędzi.
- Cięcie mechaniczne:
- Zaleca się stosowanie przecinarek taśmowych, pił tarczowych i nożyc mechanicznych.
- W stanie ulepszonym cieplnie wymaga stosowania narzędzi z węglików spiekanych.
- Szlifowanie i polerowanie:
- Szlifowanie zwiększa odporność korozyjną i poprawia estetykę powierzchni.
- Możliwe polerowanie do uzyskania wysokiej gładkości powierzchni.
Stal nierdzewna 3H17M to wytrzymała i odporna na korozję stal chromowo-molibdenowa, stosowana w przemyśle chemicznym, spożywczym i naftowym. Dzięki swojej odporności na korozję naprężeniową, kwasy i zasady, stal 3H17M, znajduje szerokie zastosowanie w wymagających środowiskach. Trudnospawalna, wymaga odpowiednich procedur spawalniczych i obróbki cieplnej. Dobra odporność mechaniczna i możliwość hartowania czynią ją wszechstronnym materiałem inżynieryjnym.
Własności stali według PN-EN 1.4122, X39CrMo17-1, 1.2316, X38CrMo16-1
Własności w podwyższonych temperaturach
100oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α20oC i 10,4 x 10-6 oC, ( K-1 ) ,Moduł sprężystości E 212 GPa
200oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α20oC i 10,8 x 10-6 oC, ( K-1 ) ,Moduł sprężystości E 205 GPa
300oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α20oC i 11,2 x 10-6 oC, ( K-1 ) ,Moduł sprężystości E 200 GPa
400oC – Współczynnik rozszerzalności liniowej α20oC i 11,6 x 10-6 oC, ( K-1 ) ,Moduł sprężystości E 190 GPa
Własności mechaniczne
Wytrzymałość na rozciąganie Rm 750-950 MPa
Granica plastyczności Rp0,2 min 550 MPa
Wydłużania A min 12%
Moduł sprężystości E 215 GPa
Stal 1.4122, 1.2316, X38CrMo16-1, X39CrMo17-1 – warunki procesów technologicznych obróbki plastycznej i cieplnej
Kucie – 1100-800oC
Walcowanie – 1100-800oC
Wyżarzanie – 750-850oC
Hartowanie – 980-1060oC
Odpuszczanie – 650-750oC
Stal 1.4122, 1.2316, X38CrMo16-1, X39CrMo17-1- własności fizyczne stali
Gęstość – 7,70 (g*cm3 )
Pojemność cieplna Cp 20oC – 430 ( J*kg-1 * K-1 )
Przewodność cieplna λ – 15 (W*m-1 * K-1 )
Stal nierdzewna 3H17M bądź w zamienniku ( 1.2316, X38CrMo16-1, 1.4122, X39CrMo17-1, 40Х16М, X35CrMo17 ), firma oferuje pręty walcowane ( ciągnione, surowe, szlifowane etc ), pręty kute (skórowane, surowe), blachy gorącowalcowane (1.2316, X38CrMo16-1)
Zobacz także inne stale nierdzewne
2H13 – stal chromowa x20cr13, 1.4021, AISI 420
4H13 – stal chromowa 4h13, x46cr13, 1.4034
H17 – stal wysokochromowa X6Cr17, 1.4016, AISI 430
2H17N2 – stal chromowo-niklowa 1.4057, 1.4044
3H17M – stal chromowo-molibdenowa X35CrMo17, 1.2316, X38CrMo16-1, X39CrMo17-1, 1.4122
H18 – stal wysokochromowa 1.4112, 1.4125, AISI 440C
Stale nierdzewne według PN – EN, DIN, ASTM, AISI, GB/T, AFNOR, ISO i inne, nie posiadające odpowiednika według starszych norm PN
1.4418 – chromowo niklowo molibdenowa X4CrNiMo16-5-1
1.4313 – chromowo niklowo molibdenowa X3CrNiMo13-4
1.4542 – chromowo niklowo miedziowa X5CrNiCuNb16-4
Zobacz opisy pozostałych stali specjalnych wysokostopowych
stal wysokostopowa do pracy przy podwyższonych temperaturach
stal nierdzewna
stale żaroodporne i żarowytrzymałe
stal kwasoodporna