Stal konstrukcyjna węglowa – sprężynowa 65 PN-74/H-84019, PN-74/H84032, C67S, 1.1231 PN EN 10132-4
| Gatunek stali | Norma | Skład chemiczny (%) | |||||||||
| C | Mn | Si | P | S | Cu | Cr | Ni | Mo | inne | ||
| 65 |
PN-74/H-84019
PN-74/H-84032 |
0,62
0,70 |
0,50 0,80 |
0,10
0,40
0,17 0,37 |
max 0,040 | max 0,040 |
max
0,30
max 0,25 |
max
0,30
max 0,35 |
max
0,30
max 0,25 |
max
0,10
– |
– |
|
65 |
GOST |
0,62 0,70 | 0,60 0,80 | 0,17 0,37 | max 0,035 | max 0,035 | max 0,20 | max 0,25 | max 0,25 | – | – |
|
C67
1.0603 |
DIN
W.nr |
0,65 0,72 | 0,60 0,90 | 0,15 0,35 | max 0,045 | max 0,045 | – | – | – | – |
– |
|
C67S
1.1231 |
DIN EN 1032-4
W.nr |
0,65 0,73 | 0,60 0,90 | 0,15 0,35 | max 0,025 | max 0,025 | – | max 0,040 | max 0,040 | max 0,010 |
– |
|
C65S1
1.1230 |
DIN
W.nr |
0,60 0,70 | 0,50 0,90 | max 0,25 | max 0,30 | max 0,30 | max 0,12 | ||||
Ogólna charakterystyka stali sprężynowej C67S (gatunek 65 lub podobny):
Stal C67S to stal węglowa sprężynowa przeznaczona głównie do wyrobu mało obciążonych sprężyn o niewielkich przekrojach (do 10 mm). Dzięki umiarkowanej zawartości węgla (~0,67%) oraz odpowiedniej obróbce cieplnej, wykazuje dobre właściwości mechaniczne, które pozwalają na jej zastosowanie w różnych elementach sprężynujących. Stal ta jest szczególnie ceniona za wysoką wytrzymałość na rozciąganie oraz odporność na deformacje sprężyste w umiarkowanych warunkach pracy.
Jednak należy zauważyć, że stal C67S:
- Nie jest spawalna, co ogranicza jej zastosowanie w konstrukcjach wymagających łączenia za pomocą spawania.
- Nie jest odporna na korozję, przez co nie nadaje się do pracy w środowiskach korozyjnych bez dodatkowego zabezpieczenia powierzchni (np. powłok ochronnych).
Właściwości mechaniczne i fizyczne
- Wytrzymałość na rozciąganie (Rm): ≥ 980 MPa
Oznacza zdolność materiału do wytrzymywania znacznych naprężeń bez zerwania. - Granica plastyczności (Re lub Rp0,2): ≥ 780 MPa
Minimalne naprężenie, przy którym stal zaczyna się odkształcać trwale. - Wydłużenie (A5): ≥ 10%
Wskazuje na umiarkowaną plastyczność stali i jej zdolność do odkształceń przed zerwaniem. - Przewężenie (Z): ≥ 35%
Wskazuje na zmniejszenie przekroju poprzecznego próbki przed zerwaniem, świadczące o zdolności materiału do odkształceń plastycznych. - Twardość w stanie surowym: Maks. 255 HB
Umiarkowana twardość umożliwia łatwą obróbkę mechaniczną, np. cięcie czy gięcie. - Twardość po zmiękczeniu: Maks. 229 HB
Po obróbce zmiękczającej stal zyskuje lepszą podatność na kształtowanie.
Formy dostawy materiału
Firma oferuje stal C67S w różnych formach dostosowanych do potrzeb produkcji:
- Taśmy sprężynowe: W kręgach lub pasach, idealne do produkcji sprężyn płaskich i innych elementów z cienkich przekrojów- dostępne wymiary taśm ulepszonych, do hartowania
- Pręty walcowane: Stosowane w elementach sprężynujących o prostych kształtach.
- Blachy: Przeznaczone do cięcia i formowania płaskich sprężyn.
- Odkuwki swobodne: Wykorzystywane w produkcji elementów o nieregularnych kształtach.
- Płaskowniki: Uniwersalne zastosowanie w konstrukcjach sprężynujących.
Zastosowanie
Stal C67S, 1,1231, 1.0603, 1.1230 znajduje zastosowanie w szerokim zakresie elementów sprężystych, szczególnie w konstrukcjach wymagających wysokiej wytrzymałości i sprężystości przy niewielkich przekrojach. Przykładowe zastosowania:
- Mało obciążone sprężyny:
- Spiralne i płaskie, stosowane w mechanizmach precyzyjnych i lekkich konstrukcjach.
- Sprężyny sprzęgieł i amortyzatorów:
- Elementy układów tłumienia drgań i obciążeń dynamicznych w pojazdach.
- Elementy sprężynujące:
- Stosowane w urządzeniach mechanicznych, np. w mechanizmach zegarowych, miernikach czy systemach napinających.
- Sprężyny płaskie:
- Wykonywane z taśm sprężynowych, znajdują zastosowanie w układach zawiasowych, zamkach oraz systemach mocujących.
Ograniczenia
- Brak odporności na korozję: W żadnym środowisku korozyjnym stal ta nie wykazuje odporności, co wymaga stosowania dodatkowych zabezpieczeń (np. cynkowania, oksydowania).
- Temperatura pracy: Stal traci swoje właściwości sprężyste w temperaturach powyżej 150°C, co ogranicza jej zastosowanie w środowiskach o podwyższonej temperaturze.
- Niespawalność: Ogranicza możliwości konstrukcyjne w projektach wymagających łączenia elementów.
Alternatywy i inne stale sprężynowe węglowe
Dla bardziej wymagających zastosowań można rozważyć inne gatunki stali węglowych sprężynowych:
- C75S: Wyższa wytrzymałość na rozciąganie, lepsza odporność na odkształcenia.
- C85S: Zwiększona twardość i odporność na zużycie.
- C100S: Ekstremalnie twarda stal, przeznaczona do elementów pracujących pod bardzo dużym obciążeniem.
Podsumowanie
Stal C67S 1,1231, 1.0603, 1.1230 to niezastąpiony materiał w produkcji lekkich i mało obciążonych elementów sprężynowych. Charakteryzuje się wysoką wytrzymałością, elastycznością i dobrą plastycznością przy odpowiedniej obróbce cieplnej. Chociaż jej ograniczenia, takie jak brak odporności na korozję i niespawalność, wymagają szczególnej uwagi, jest to popularny wybór w wielu branżach przemysłu, od motoryzacji po precyzyjne mechanizmy.
Zobacz inne stale sprężynowe węglowe
Stale konstrukcyjne węglowe – stale sprężynowe
65 – stal sprężynowa węglowa 1.0603, C67S, 1.1231, 1.1230
75 – stal sprężynowa węglowa 1.0605, C75S, 1.0614, 1.1248
85 – stal sprężynowa węglowa 1.1269, c85S
Stale sprężynowe wg PN-EN
Stal sprężynowa węglowa c100s, 2CS100, 1.1274, Ck101, AISI 1095
Wymiary taśm zimnowalcowanych sprężynowych
- Taśmy sprężynowe węglowe ulepszone: C55S, C67S, C75S, C85S, C100S – dostępne zwoje, pasy, formatki.
- Sprężynowe nierdzewne 1.4310 – dostępne w formie kręgów, pasów, formatów
- Taśmy węglowe do hartowania: C45E, C55S, C60S, C67S, C75S, C100S – dostępne zwoje, pasy, formatki.
- Taśmy nierdzewne precyzyjne 1.4301, 1.4571 – dostępne pasy, formatki, zwoje.
Zobacz również