Stal 25H3M stal konstrukcyjna stopowa chromowo-molibdenowa – stal do azotowania PN-89/H-84030/03 32CrMo12, 1.7361, 31CrMo12, 1.8515, 22X3M, 22Ch3M, 22H3M, 22Х3М, 722M24, 24CrMo13-6
| Gatunek stali | Norma | Skład chemiczny (%) | |||||||||
| C | Mn | Si | P | S | Cu | Cr | Ni | Mo | inne | ||
| 25H3M | PN |
0,20
0,30 | 0,40 0,65 | 0,17 0,37 | max 0,035 | max 0,035 |
max
0,30 | 2,90 3,50 | max 0,40 | 0,40 0,70 |
– |
|
32 CrMo 12
32CrMo12
1.7361 |
DIN
W.nr | 0,28 0,35 | 0,40 0,70 | max 0,40 | max 0,035 | max 0,035 | – | 2,80 3,30 | max 0,60 | 0,30 0,50 | – |
|
31CrMo12
31CrMo12 1.8515 |
DIN
W.nr | 0,28 0,35 | 0,40 0,70 | max 0,40 | max 0,025 | max 0,030 | – | 2,80 3,30 | max 0,30 | 0,30 0,50 |
– |
| 22X3M 22Ch3M 22H3M 22Х3М | TU | 0,20 0,25 | 0,50 0,80 | 0,20 0,40 | max 0,030 | max 0,030 | max 0,30 | 3,00 3,50 | max 0,30 | 0,40 0,50 | stal przeznaczona na odkuwki |
| 722 M 24 722M24 | BS | 0,20 0,28 | 0,45 0,70 | 0,10 0,40 | max 0,035 | max 0,040 | – | 3,00 3,50 | – | 0,45 0,65 | – |
|
24CrMo13-6 | EN | 0,20 0,27 | 0,40 0,70 | max 0,40 | max 0,025 | max 0,035 | – | 3,00 3,50 | – | 0,50 0,70 | – |
|
31 CrMo 12
31CrMo12 | UNI | 0,29 0,34 | 0,40 0,70 | 0,15 0,40 | max 0,030 | max 0,035 | – | 2,80 3,20 | – | 0,30 0,40 | – |
Stal do azotowania 25H3M wg PN-89/H-84030/03 – Charakterystyka ogólna
Stal 25H3M według PN-89/H-84030/03 to chromowo-molibdenowa stal konstrukcyjna o wysokiej hartowności i przeznaczeniu do azotowania. Charakteryzuje się doskonałą odpornością na ścieranie i wysoką twardością warstwy powierzchniowej po procesie azotowania. Dzięki dodatkom chromu i molibdenu zapewnia dobrą stabilność właściwości mechanicznych w podwyższonych temperaturach.
Właściwości mechaniczne po ulepszaniu cieplnym
| Właściwość | Wartość |
|---|---|
| Granica plastyczności Re (MPa) | min. 800 |
| Wytrzymałość na rozciąganie Rm (MPa) | 950–1150 |
| Wydłużenie A (%) | min. 10 |
| Przewężenie Z (%) | min. 40 |
| Udarność KV (J) | min. 35 |
| Twardość po ulepszaniu HB | 269–331 |
Właściwości fizyczne
| Właściwość | Wartość |
|---|---|
| Gęstość ρ | 7,85 g/cm³ |
| Temperatura topnienia | ~1450°C |
| Przewodność cieplna (20°C) | 35 W/(m·K) |
| Współczynnik rozszerzalności cieplnej (20–500°C) | ~12 × 10⁻⁶/K |
| Moduł sprężystości E | ~210 GPa |
Obróbka cieplna
| Proces | Temperatura (°C) | Środek chłodzący |
|---|---|---|
| Hartowanie | 850–880 | Olej |
| Odpuszczanie | 550–680 | Powietrze |
| Azotowanie | 500–550 | Atmosfera amoniaku |
- Po azotowaniu uzyskuje się warstwę o twardości 900–1100 HV i głębokości do 0,3 mm.
- Warstwa azotowana wykazuje wysoką odporność na zużycie i stabilność w temperaturach do 500°C.
Spawalność
Stal 25H3M posiada ograniczoną spawalność i wymaga stosowania odpowiednich procedur:
- Podgrzewanie przed spawaniem: 200–300°C,
- Wyżarzanie odprężające po spawaniu: 600–650°C,
- Elektrody i druty: zaleca się stosowanie materiałów o podwyższonej zawartości niklu i molibdenu.
Zastosowanie
Stal 25H3M stosuje się głównie w elementach wymagających dużej wytrzymałości i odporności na ścieranie, takich jak:
- Wały i sworznie,
- Tuleje i pierścienie,
- Koła zębate i elementy przekładni,
- Formy i matryce poddawane intensywnemu obciążeniu.
Dzięki wysokiej twardości warstwy po azotowaniu oraz dobrej wytrzymałości rdzenia, stal ta znajduje zastosowanie w przemyśle maszynowym, lotniczym i narzędziowym.
Wg normy branżowej BN-70/0631-09, (w przypadku wykonania analizy chemicznej z gotowych wyrobów hutniczych), jeżeli warunki techniczne nie przewidują inaczej, dopuszczalne są następujące odchyłki od wyżej podanego składu chemicznego:
węgiel C +/- 0,02%
mangan Mn +/- 0,05%
krzem Si +/- 0,02%
chrom Cr +/- 0,10%
nikiel Ni +/- 0,03%
molibden Mo +/- 0,05%
fosfor P +/- 0,005%
siarka S +/- 0,005%
Stal do azotowania 25H3M oraz 32CrMo12, 1.7361, 31CrMo12, 1.8515, 22X3M, 22Ch3M, 22H3M, 22Х3М, 722M24, 24CrMo13-6, firma oferuje w postaci prętów, płaskowników, odkuwek swobodni kutych.
Pozostałe gatunki przeznaczone do azotowania
38HMJ – stal chromowo-molibdenowo-aluminiowa 34CrAlNi7,1.855034CrAlMo5, 1.8507, 34CrAlNi7-10, 1.8550, 1.2891, 41CrAlMo7, 1.8509, 41CrAlMo7-10
25H3M – stal chromowo-molibdenowa 25H3M, 32CrMo12, 1.7361, 31CrMo12, 1.8515, 22H3M, 22Х3М, 722M24, 722M24, 24CrMo13-6
33H3MF – stal chromowo-molibdenowo-wanadowa,31CrMoV9, 1.8519, 30CrMoV9, 1.7707, 31CrMoV10
Pozostałe stale konstrukcyjne stopowe
stal konstrukcyjna stopowa do nawęglania
stal do azotowania konstrukcyjna stopowa
stale konstrukcyjne stopowe stal sprężynowa
stal konstrukcyjna stopowa łożyskowa
stale konstrukcyjne stopowe stal do ulepszania cieplnego
stal konstrukcyjna stopowa do pracy w podwyższonych temperaturach – stal kotłowa