Stal narzędziowa – stopowa do pracy na gorąco wolframowo-chromowo-wanadowa stal WWV PN-86/H-85021, X30WcrV9-3, 1.2581, 3KH2V8F, 3H2V8F ,H21, 3Х2В8Ф, T20821
Gatunek stali | Norma | Skład chemiczny (%) | |||||||||
C | Mn | Si | P | S | W | Cr | Ni | Mo | inne | ||
WWV | PN | 0,25 0,35 | 0,25 0,50 | 0,15 0,40 | max 0,030 | max 0,030 | 8,00 10,00 | 2,50 3,00 | 1) | 0,15 0,25 | V 0,30-0,50 Cu max 0,30 As 0,08 |
T20821 H-21 H21 | UNS AISI | 0,26 0,36 | 0,15 0,40 | 0,15 0,50 | max 0,030 | max 0,030 | 8,50 10,00 | 3,00 3,75 | – | – | V 0,30 -0,60 |
BH 21 BH21 | BS | 0,25 0,35 | max 0,40 | max 0,40 | max 0,030 | max 0,030 | 8,50 10,00 | 2,25 3,25 | max 0,40 | max 0,60 | V max 0,40 Cu max 0,20 Sn max 0,050 |
X30WCrV9-3 1.2581 | DIN W.nr EN | 0,25 0,35 | 0,20 0,40 | 0,15 0,30 | max 0,035 | max 0,035 | 8,00 9,00 | 2,50 2,80 | – | – | V 0,30 -0,40 |
SKD5 SKD 5 SKD5M | JIS | 0,25 0,35 | 0,15 0,45 | 0,10 0,40 | max 0,030 | max 0,020 | 8,50 9,50 | 0,70 1,00 | max 0,25 | 0,30 0,50 | V 0,30-0,50 Cu max 0,25 |
3KH2V8F, 3H2V8F, 3Ch2V8F, 3Х2В8Ф | GOST | 0,30 0,40 | 0,15 0,40 | 0,15 0,40 | max 0,030 | max 0,030 | 7,50 8,50 | 2,20 2,70 | max 0,35 | – | V 0,20-0,50 |
3Cr2WV8 T20280 | GB/T | 0,30 0,40 | max 0,40 | max 0,40 | max 0,030 | max 0,030 | 7,50 9,00 | 2,20 2,70 | max 0,25 | – | V 0,20-0,50 |
PN (Polska Norma)PN to krajowe standardy techniczne obowiązujące w Polsce, opracowywane przez Polski Komitet Normalizacyjny (PKN). Normy te określają skład chemiczny, właściwości mechaniczne i metody badań materiałów, w tym stali. Są zgodne z międzynarodowymi standardami, ale dostosowane do polskich realiów przemysłowych. UNS (Unified Numbering System)UNS to amerykański system oznaczania stopów metali, ujednolicony dla różnych norm krajowych i międzynarodowych. Każdy materiał ma oznaczenie literowo-cyfrowe, np. S30400 dla stali nierdzewnej 304. UNS nie jest normą jako taką, ale systemem identyfikacji stopów. AISI (American Iron and Steel Institute)AISI (Amerykański Instytut Żelaza i Stali) to amerykańska norma klasyfikująca stale według prostego systemu numerycznego, np. 304, 316, 1010. Jest powszechnie używana do klasyfikacji stali nierdzewnych i węglowych w USA. Wiele oznaczeń AISI pokrywa się z UNS. BS (British Standard)BS to normy opracowywane przez Brytyjski Instytut Normalizacyjny (BSI). Oznaczenia stali są często podawane w formacie BS EN, gdzie EN oznacza zgodność z europejskimi normami. BS były powszechnie stosowane w Wielkiej Brytanii przed wprowadzeniem norm EN. DIN (Deutsches Institut für Normung)DIN to niemiecki standard opracowywany przez Niemiecki Instytut Normalizacyjny. Jest szeroko stosowany w Europie, szczególnie w Niemczech. Klasyfikacja stali w systemie DIN często obejmuje zarówno skład chemiczny, jak i właściwości mechaniczne (np. 1.4301 dla stali nierdzewnej austenitycznej). W.nr (Werkstoffnummer)Numer W.nr (Werkstoffnummer) to niemiecki system klasyfikacji stali oparty na numerach materiałowych. Jest używany głównie w Europie. Oznaczenie składa się z liczby z prefiksem 1., np. 1.4301. System ten jest szeroko zgodny z normami DIN i EN. EN (European Norm)EN (Europejska Norma) to zharmonizowane standardy obowiązujące w krajach Unii Europejskiej, opracowywane przez CEN (Europejski Komitet Normalizacyjny). Normy EN regulują skład chemiczny, właściwości mechaniczne i zastosowanie stali, np. EN 10088 dla stali nierdzewnych. JIS (Japanese Industrial Standards)JIS (Japońskie Normy Przemysłowe) to standardy opracowywane w Japonii przez Japoński Komitet Normalizacyjny (JISC). Normy JIS określają skład chemiczny, właściwości mechaniczne i metody badań, np. SUS304 dla stali nierdzewnej. GOST (Gosudarstvennyy Standart)GOST to rosyjska (dawniej radziecka) norma techniczna opracowywana przez Federalną Agencję Normalizacyjną. Oznaczenia GOST określają skład chemiczny i właściwości mechaniczne, np. GOST 1050 dla stali węglowej. GB/T (Guobiao Standards)GB/T to chińskie normy narodowe, opracowywane przez Standardization Administration of China (SAC). Oznaczenia GB/T są zgodne z międzynarodowymi standardami ISO, ale dostosowane do chińskich wymagań przemysłowych. Litera „T” oznacza normy zalecane (rekomendowane), a normy obowiązkowe mają oznaczenie samo „GB”. |
1) Po uzgodnieniu dopuszcza się zawartość niklu max 1,00%, molibdenu max 0,20, kobaltu max 0,30%
Stal narzędziowa WWV – X30WcrV9-3, 1.2581, 3KH2V8F, 3H2V8F, H21, 3Х2В8Ф, T20821 – przeznaczenie
Stal WWV jest przeznaczona na bardzo obciążone matryce, formy do odlewów ciśnieniowych oraz matryce do kucia brązu, mosiądzu itd, ciągadła i trzpienie służące do przeciągania rur na gorąco, matryce do wyrobu nitów, nakrętek, śrub.
Ze stali w gatunku WWV wykonuje się również części pras do wyciskania rur i prętów z metali lekkich oraz stopów miedzi, silnie nagrzewające się noże do cięcia na gorąco, części i elementy pras do wyciskania rur i prętów z metali lekkich, oraz stopów miedzi.
Stal WWV, jest gatunkiem o bardzo dużej hartowności, znacznej odporności na odpuszczanie, dużej wytrzymałości w podwyższonych temperaturach oraz dużej odporności na uderzenia w stanie podgrzanym. Wykazuje małe przewodnictwo cieplne, co wymusza ograniczone stosownie silnego chłodzenia podczas pracy. Przed rozpoczęciem pracy niezbędne jest podgrzanie narzędzia do temperatury około 300oC.
Stal WWV – własności mechaniczne gatunku
Twardość po wyżarzaniu zmiękczającym 269 HB
HRC po ulepszaniu cieplnym i odpuszczaniu przy 550oC 46 HRC
Twardość po hartowaniu 50 HRC
Tabela: Twardość stali WWV po hartowaniu i odpuszczaniu
Tabela: Twardość stali WWV po hartowaniu i odpuszczaniu
Temperatura odpuszczania (°C) | Twardość po hartowaniu (HRC) |
300 | 49,5 |
350 | 49,2 |
400 | 48,8 |
450 | 49,0 |
500 | 49,9 |
550 | 51,0 |
600 | 49,9 |
Stal WWV – warunki procesów technologicznych obróbki plastycznej, cieplnej i cieplno – chemicznej (X30WcrV9-3, 1.2581, 3KH2V8F, 3H2V8F ,H21, 3Х2В8Ф, T20821)
Kucie – 1100-850oC
Walcowanie – 1100-850oC
Wyżarzanie – 600-650oC
Zmiękczające wyżarzanie – 740-780oC ( chłodzenie w piecu do 550oC – następnie w powietrzu), odpuszczanie 500-600oC w powietrzu.
Wyżarzanie odprężające – 600-700oC
Hartowanie – 1120-1160oC
Odpuszczanie – 500-600oC
Azotowanie – 470-550oC
Stal WWV – własności fizyczne
Gęstość – 8,40 (g*cm3 )
Współczynnik rozszerzalności liniowej α20 – 100oC 12,4 x 10-6 ( K-1 )
Przewodność cieplna λ – 30 (W*m-1 * K-1 )
Stal WWV lub w odpowiednikach X30WcrV9-3, 1.2581, 3KH2V8F, 3H2V8F, H21, 3Х2В8Ф, T20821 oferujemy jako odkuwki swobodne, tuleje kute, pierścienie kute, pręty walcowane, pręty kute, odkuwki okrągłe, płaskowniki, płyty i kostki.
Pozostałe stale narzędziowe do pracy na gorąco
WLV – stal narzędziowa molibdenowo-wanadowa X32CrMoV33, 1.2365
WNL – stal niklowo-molibdenowa 55NiCrMoV6, 1.2713
WWS1 – stal narzędziowa wolframowo-krzemowa
WWN1 – stal narzędziowa wolframowo-niklowaWCL – stal chromowo-molibdenowa X38CrMoV51, 1.2343
WCLV – stal chromowo-molibdenowo-wanadowa X40CrMoV51, 1.2344
WWV – stal wolframowo-chromowo-wanadowa X30WCrV9-3, 1.2581, 3KH2V8F, 3H2V8F ,H21, 3Х2В8Ф, T20821
Pozostałe stale narzędziowe
stal narzędziowa stopowa do pracy na gorąco
stale narzędziowe stopowe do pracy na zimno
stal narzędziowa węglowa
stale szybkotnące
Pozostałe oznaczenia
Normy polskie (PN):
WWV
Normy rosyjskie (GOST):
3Ch2V8F, 3KH2V8F, 3Х2В8Ф, 3Ch2B8F, 3Cr2W8V, 3H2V8F
Normy europejskie (EN):
X30WCrV9-3, 1.2581
Normy niemieckie (DIN):
Z30WCV9, X30WCRV 9
Normy amerykańskie (AISI):
H21, BH21,
Normy czeskie (ČSN):
ČSN 19721, ČSN 19723
Normy japońskie (JIS):
SKD5, SKD5M
Inne oznaczenia i przemysłowe nazwy handlowe:
X30WCRV93KU