Norma PN-EN 10095:2002

Norma PN-EN 10095:2002, „Stale i stopy niklu żaroodporne”, została opublikowana 27 grudnia 2002 roku przez Polski Komitet Normalizacyjny. Zastąpiła wcześniejszą normę PN-71/H-86022, dostosowując polskie standardy do europejskich wymagań.

Zakres normy: Norma określa warunki techniczne dostawy dla następujących wyrobów ze stali i stopów niklu żaroodpornych:

  • Półwyroby
  • Taśmy
  • Blachy cienkie i grube walcowane na gorąco lub na zimno
  • Pręty kształtowane na gorąco lub na zimno
  • Walcówka
  • Kształtowniki

Charakterystyka stali żaroodpornych:

Stale żaroodporne to materiały o strukturze austenitycznej, ferrytyczno-austenitycznej lub ferrytycznej, charakteryzujące się wysoką odpornością na utlenianie i korozję w wysokich temperaturach. Dzięki tym właściwościom są one powszechnie stosowane w elementach konstrukcyjnych narażonych na działanie wysokich temperatur, takich jak piece przemysłowe, kotły czy komory próżniowe.

Przykładowe gatunki stali według PN-EN 10095:2002:

Stale ferrytyczne:

  • X10CrAlSi7 (1.4713): Stal ferrytyczna chromowo-aluminiowo-krzemowa, odporna na działanie gazów zawierających związki siarki i gazy redukujące, stosowana na żaroodporne części kotłów i pieców przemysłowych, komór próżniowych itp., żaroodporna w powietrzu do 800°C.
  • X10CrAlSi13 (1.4724): Stal ferrytyczna chromowo-aluminiowo-krzemowa, charakteryzująca się dobrą odpornością na utlenianie w wysokich temperaturach, stosowana w elementach pieców i innych urządzeń pracujących w temperaturach do 850°C.
  • X10CrAlSi18 (1.4742): Stal ferrytyczna chromowo-aluminiowo-krzemowa, o zwiększonej odporności na utlenianie, przeznaczona do pracy w atmosferach utleniających do 1000°C.
  • X10CrAlSi25 (1.4762): Stal ferrytyczna chromowo-aluminiowo-krzemowa, o bardzo wysokiej odporności na utlenianie, stosowana w ekstremalnych warunkach do 1150°C.

Stale austenityczne:

  • X8CrNiTi18-10 (1.4878): Stal austenityczna chromowo-niklowa z dodatkiem tytanu, stabilizowana, odporna na korozję i utlenianie w temperaturach do 850°C.
  • X15CrNiSi20-12 (1.4828): Stal austenityczna chromowo-niklowa z dodatkiem krzemu, charakteryzująca się dobrą odpornością na utlenianie w temperaturach do 1000°C.
  • X9CrNiSiNCe21-11-2 (1.4835/253MA): Stal austenityczna chromowo-niklowa z dodatkiem krzemu i ceru, o wysokiej odporności na utlenianie i pełzanie, stosowana w temperaturach do 1150°C.
  • X12CrNi23-13 (1.4833): Stal austenityczna chromowo-niklowa, odporna na utlenianie w temperaturach do 1000°C.
  • X8CrNi25-21 (1.4845): Stal austenityczna chromowo-niklowa, o podwyższonej odporności na pełzanie i utlenianie, stosowana w przemyśle chemicznym i petrochemicznym w elementach narażonych na działanie wysokich temperatur do 1050°C.
  • X15CrNiSi25-21 (1.4841): Stal austenityczna chromowo-niklowa z dodatkiem krzemu, charakteryzująca się wysoką odpornością na utlenianie i korozję w wysokich temperaturach, stosowana w elementach pieców, palników i innych urządzeń pracujących w temperaturach do 1150°C.
  • X12NiCrSi35-16 (1.4864): Stal austenityczna niklowo-chromowa z dodatkiem krzemu, o wysokiej odporności na utlenianie, stosowana w elementach pracujących w temperaturach do 1100°C.
  • X10NiCrAlTi32-21 (1.4876): Stal austenityczna niklowo-chromowa z dodatkiem aluminium i tytanu, charakteryzująca się dobrą odpornością na utlenianie w temperaturach do 1100°C.
  • X6NiCrNbCe32-27 (1.4877): Stal austenityczna niklowo-chromowa z dodatkiem niobu i ceru, o wysokiej odporności na utlenianie, stosowana w temperaturach do 1150°C.

Stale ferrytyczno-austenityczne:

  • X15CrNiSi25-4 (1.4821): Stal ferrytyczno-austenityczna chromowo-niklowa z dodatkiem krzemu, charakteryzująca się dobrą odpornością na utlenianie w temperaturach do 1100°C.

Żaroodporne stopy niklu:

  • NiCr15Fe (2.4816): Stop niklu z dodatkiem chromu i żelaza, o wysokiej odporności na utlenianie, stosowany w elementach pracujących w temperaturach do 1150°C.
  • NiCr22Mo9Nb (2.4856): Stop niklu z dodatkiem chromu, molibdenu i niobu, charakteryzujący się doskonałą odpornością na korozję i utlenianie w wysokich temperaturach do 1150°C.
  • NiCr21Ti (2.4951): Stop niklu z dodatkiem chromu i tytanu, o dobrej odporności na utlenianie, stosowany w temperaturach do 1000°C.
  • NiCr28FeSiCe (2.4889): Stop niklu z dodatkiem chromu, żelaza, krzemu i ceru, charakteryzujący się bardzo wysoką odpornością na utlenianie w ekstremalnych temperaturach do 1200°C.
  • NiCr23Fe (2.4851): Stop niklu z dodatkiem chromu i żelaza, o wysokiej odporności na utlenianie, stosowany w elementach pracujących w temperaturach do 1200°C.

wszystkie gatunki według PN-EN 10095:2002:

Aby uzyskać pełne informacje na temat normy PN-EN 10095:2002, w tym szczegółowe składy chemiczne i właściwości mechaniczne poszczególnych gatunków stali i stopów niklu żaroodpornych, zaleca się skonsultowanie z oryginalnym dokumentem normy dostępnym na stronie Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.