Stal 15HN, stal konstrukcyjna stopowa chromowo-niklowa 15HN PN-89/H-84030/02 stal do nawęglania 15CrNi6, 1.5919, 17CrNi6-6, 1.5918, 14NiCr6
Porównanie składu chemicznego stali 15HN oraz odpowiedników: 15CrNi6, 1.5919, 17CrNi6-6, 1.5918, 14NiCr6
Gatunek stali | Norma | C | Mn | Si | P | S | Cu | Cr | Ni | Mo |
15HN | PN | 0,12–0,18 | 0,40–0,70 | 0,17–0,37 | max 0,035 | max 0,035 | max 0,30 | 1,40–1,70 | 1,40–1,70 | – |
15CrNi6, 1.5919 | DIN EN, W.nr | 0,14–0,19 | 0,40–0,60 | max 0,40 | max 0,035 | max 0,035 | – | 1,40–1,70 | 1,40–1,70 | – |
17CrNi6-6 1.5918 | DIN | 0,14–0,20 | 0,50–0,90 | max 0,40 | max 0,035 | max 0,035 | – | 1,40–1,70 | 1,40–1,70 | – |
14NiCr6 | EN | 0,11–0,17 | 0,50–0,90 | max 030 | max 0,025 | max 0,025 | – | 1,40–1,70 | 1,40–1,70 | – |
16NC6 | AFNOR | 0,13–0,17 | 0,60–0,90 | 0,10–0,40 | max 0,035 | max 0,035 | – | 0,90–1,20 | 1,20–1,50 | – |
C5420 | JUS | 0,14–0,19 | 0,40–0,60 | max 0,40 | max 0,035 | max 0,040 | max 0,30 | 1,40–1,70 | 1,40–1,70 | – |
BNC5 | MSZ | 0,14–0,20 | 0,40–0,70 | max 0,40 | max 0,035 | max 0,035 | – | 1,40–1,70 | 1,40–1,70 | – |
17CrNi16 | STAS | 0,14–0,19 | 0,40–0,60 | 0,17–0,37 | max 0,035 | max 0,035 | max 0,30 | 1,40–1,70 | 1,40–1,70 | max 0,15 |
13124 | NS | 0,12–0,17 | 0,40–0,60 | 0,15–0,40 | max 0,035 | max 0,035 | – | 1,40–1,70 | 1,40–1,70 | – |
Stal do nawęglania 15HN (15CrNi6, 1.5919, 17CrNi6-6, 1.5918, 14NiCr6)
Właściwości mechaniczne (po nawęglaniu i hartowaniu)
- Twardość warstwy nawęglonej: 58–62 HRC
- Głębokość nawęglania: 0,8–1,2 mm (zależnie od parametrów procesu)
- Wytrzymałość na rozciąganie (Rm): 800–1100 MPa (rdzeń po hartowaniu i odpuszczaniu)
- Granica plastyczności (Re): ≥ 600 MPa
- Wydłużenie (A5): 8–12%
- Udarność (Charpy, KV): ≥ 35 J
Właściwości fizyczne
- Gęstość: ~7,85 g/cm³
- Przewodność cieplna (20°C): ok. 35–45 W/m·K
- Opór właściwy: ~0,20 Ω·mm²/m
- Współczynnik rozszerzalności cieplnej (20–300°C): ~11,5·10⁻⁶ 1/K
Stal 15HN – obróbka cieplna
- Nawęglanie: 880–950°C
- Hartowanie: 820–860°C (olej)
- Odpuszczanie: 150–200°C (uzyskanie maksymalnej twardości warstwy)
- Wyżarzanie zmiękczające: 650–700°C
- Normalizowanie: 860–880°C
Spawalność
- Ogólna ocena: trudnospawalna
- Powody: wysoka zawartość niklu i chromu – ryzyko pęknięć zimnych i hartowniczych
- Zalecenia:
- Przedspawanie: podgrzewanie do 250–300°C
- Po spawaniu: powolne studzenie + odprężanie
- Stosować spawanie łukowe z elektrodami zasadowymi, np. typu CrNiMo
Zastosowanie i przeznaczenie
Stal 15HN jest typowym przedstawicielem wysokiej jakości stali do nawęglania, przeznaczona na części o przekroju lub średnicy 30-50 mm, silnie obciążone i narażone na zmienne obciążenia, od których wymaga się dużej wytrzymałości i ciągliwości rdzenia, pracujące przy wysokich obrotach, stosowanej tam, gdzie wymagane jest:
- twarde i odporne na ścieranie powierzchnie, przy zachowaniu elastycznego, wytrzymałego rdzenia.
Typowe zastosowania:
- koła zębate (małe i średnie obciążenia)
- wałki, wały i czopy
- tuleje, pierścienie
- przekładnie i korpusy mechaniczne
- elementy automatyki przemysłowej i obrabiarek
- części motoryzacyjne (przekładnie skrzyń biegów, mechanizmy różnicowe)
Obrabialność
- W stanie wyżarzonym: dobra
- Po nawęglaniu i hartowaniu: bardzo twarda warstwa – konieczne szlifowanie precyzyjne
- Obróbka skrawaniem: możliwa bez specjalnych problemów w stanie normalizowanym lub wyżarzonym
Formy dostawy i odpowiedniki stali 15HN
Stal 15HN oferowana jest w szerokim wachlarzu form dostaw, dopasowanych do różnorodnych potrzeb produkcyjnych. Dostarczamy ją w postaci odkuwek swobodnych, prętów okrągłych i kwadratowych, płaskowników, płyt, kostek oraz prętów walcowanych.
Dostępne są również odpowiedniki stali 15HN według norm międzynarodowych, takie jak: 15CrNi6, 17CrNi6-6, 1.5919, 1.5918 oraz 14NiCr6 – gwarantujące zbliżone właściwości mechaniczne i technologiczne.
Inne stale do nawęglania
12HN3A – stal do nawęglania chromowo-niklowa, 1.5752, 12H2N4A, 15NiCr13, 16NiCrMo12
12H2N4A – stal do nawęglania chromowo-niklowa
15HN – stal do nawęglania chromowo-niklowa- 15CrNi6, 1.5919, 1.5918
17HNM – stal konstrukcyjna do nawęglania chromowo-niklowo-molibdenowa, 18CrNiMo7-6, 1.6587
18HGT – stal konstrukcyjna do nawęglania chromowo-manganowo-tytanowa, 18ChGT, 18KHGT
18H2N2 – stal do nawęglania chromowo-niklowa 18CrNi8, 1.5920
18H2N4WA,(18H2N4MA) – stal konstrukcyjna do nawęglania chromowo-niklowo-wolframowa, X19NiCrMo4, 1.2764
20H2N4A – stal do nawęglania chromowo-niklowa, 20KH2N4A, 20Ch2N4A,
20HNM – stal chromowo-niklowo-molibdenowa 22HNM, 20NiCrMo2-2, 1.6523, 1.6522, 1.6526
Pozostałe stale konstrukcyjne stopowe
stale konstrukcyjne stopowe do nawęglania
stal konstrukcyjna stopowa do azotowania
stal konstrukcyjna stopowa sprężynowa
stale konstrukcyjne stopowe łożyskowe
stal konstrukcyjna stopowa do ulepszania cieplnego
stal konstrukcyjna stopowa do pracy w podwyższonych temperaturach – stal kotłowa
Pozostałe odpowiedniki według różnych norm i systemów:
- AISI: 3115, 4320, 4320H
- AFNOR: 16 NC 6
- DIN / EN: 1.5918, 1.5919, 1.5924, 1.6757
- GOST / Rosja: 17Х2ГН2 (17H2GN2)
- ISO / Niemieckie oznaczenia: 15CrNi6, 15 CrNi 6, 14NiCr6, 14 NiCr 6, 16NiCr6, 17CrNi6-6, 17CrNi16, 17 CrNi 16
- JIS / Korea: C5420
- Inne systemy: BNC5, ZF1, 15Cr6Ni6
- UNS: H43200, H43204
- PN: 15HNA