Norma PN-EN 10083-1+A1:1999 to europejska norma techniczna, która określa wymagania dotyczące stali do ulepszania cieplnego. Została opublikowana w 1999 roku i zastąpiła starsze krajowe normy, w tym PN-74/H-84019. Norma ta miała zastosowanie do wyrobów hutniczych ze stali specjalnych przeznaczonych do ulepszania cieplnego, takich jak stale konstrukcyjne i sprężynowe.
Zakres normy
Norma PN-EN 10083-1+A1:1999 obejmuje:
- Wymagania techniczne dotyczące dostaw stali niestopowych i stopowych do ulepszania cieplnego.
- Skład chemiczny stali, w tym zawartość węgla, manganu, krzemu, fosforu i siarki.
- Właściwości mechaniczne po różnych procesach obróbki cieplnej, takich jak granica plastyczności, wytrzymałość na rozciąganie, twardość i wydłużenie.
- Stan dostawy stali, w tym stany po normalizowaniu, hartowaniu i odpuszczaniu.
- Właściwości technologiczne, takie jak hartowność, odporność na pękanie, ciągliwość i spawalność.
- Metody badań, w tym badania twardości, badania metalograficzne i próby mechaniczne.
Gatunki stali objęte normą
Norma PN-EN 10083-1+A1:1999 obejmuje wiele gatunków stali niestopowych i stopowych, m.in.:
- C22E, C35E, C45E, C60E
- 42CrMo4, 34CrNiMo6, 25CrMo4
- 16MnCr5, 20MnCr5
Zastosowanie
Stale objęte tą normą były szeroko stosowane w przemyśle maszynowym i motoryzacyjnym, w produkcji elementów wymagających wysokiej wytrzymałości i twardości po obróbce cieplnej, takich jak:
- Wały, osie i sworznie.
- Koła zębate.
- Sprężyny i elementy poddawane dynamicznym obciążeniom.
- Elementy narzędzi mechanicznych.
Wycofanie normy
Norma PN-EN 10083-1+A1:1999 została wycofana w 2006 roku i zastąpiona przez kolejne zaktualizowane edycje normy PN-EN 10083, które ujednoliciły wymagania techniczne w ramach standardów europejskich, eliminując wcześniejsze rozbieżności między normami krajowymi.