Norma ASTM A276

Norma ASTM A276 – Pręty i walcówka ze stali nierdzewnej i żaroodpornej

Norma ASTM A276 –„Standard Specification for Stainless Steel Bars and Shapes” czyli „Standardowa specyfikacja dla prętów i kształtowników ze stali nierdzewnej”.

Zakres normy ASTM A276

Norma ASTM A276 dotyczy prętów: walcowanych, ciągnionych, kuto-walcowanych i obrabianych mechanicznie prętów ze stali nierdzewnej i żaroodpornej. Obejmuje zarówno stale ferrytyczne, martenzytyczne, austenityczne, jak i austenityczno-ferrytyczne (dupleksowe).

Pręty te są stosowane głównie w przemyśle maszynowym, budowie urządzeń ciśnieniowych, konstrukcjach wymagających odporności na korozję i wysokie temperatury.

2. Rodzaje i klasyfikacja prętów

Norma ASTM A276 obejmuje pręty w różnych postaciach, w tym:

  • walcowane na gorąco,
  • ciągnione na zimno,
  • kuto-walcowane,
  • obrabiane mechanicznie.

Nie dotyczy prętów spawanych i prętów do zastosowań konstrukcyjnych wymagających specjalnych właściwości mechanicznych (np. dla zastosowań ciśnieniowych – wtedy obowiązuje ASTM A479).

3. Skład chemiczny i gatunki stali

Norma obejmuje szeroką gamę gatunków stali nierdzewnych, w tym:

  • Austenityczne (np. 304, 316, 321)
  • Ferrytyczne (np. 430, 446)
  • Martenzytyczne (np. 410, 420, 431)
  • Dupleks (np. 2205)

Dla każdego gatunku określone są minimalne i maksymalne zawartości pierwiastków chemicznych (C, Mn, P, S, Si, Cr, Ni, Mo, itp.).

Właściwości mechaniczne

Dla prętów objętych normą ASTM A276 określone są minimalne wartości wytrzymałościowe, w tym:

  • Wytrzymałość na rozciąganie (ksi lub MPa)
  • Granica plastyczności
  • Wydłużenie procentowe
  • Twardość (HB, HRB, HRC, w zależności od gatunku stali)

Przykładowe wartości dla AISI 431:

  • Wytrzymałość na rozciąganie: min. 850 MPa
  • Granica plastyczności: min. 635 MPa
  • Twardość: max HRC 25 (w stanie wyżarzonym)

Wymagania dotyczące obróbki cieplnej

Niektóre stale objęte normą ASTM A276 wymagają specyficznych procesów obróbki cieplnej (np. hartowanie i odpuszczanie dla stali martenzytycznych jak AISI 431).

  • Stale austenityczne są zwykle dostarczane w stanie wyżarzonym roztworowo.
  • Stale ferrytyczne i martenzytyczne mogą być dostarczane w stanie wyżarzonym, hartowanym lub odpuszczonym.

Tolerancje wymiarowe i wymagania dotyczące powierzchni

Norma określa również dopuszczalne tolerancje wymiarowe dla różnych średnic i przekrojów prętów oraz wymagań dotyczących wykończenia powierzchni, takich jak:

  • Pręty z powierzchnią walcowaną – mogą mieć warstwę tlenkową.
  • Pręty szlifowane i polerowane – mają wyższą jakość powierzchni.

Metody badań i kontroli jakości

Norma określa procedury testowe dla:

  • Analizy chemicznej składu stopu (metody spektroskopowe, analiza chemiczna),
  • Badań wytrzymałości mechanicznej (testy rozciągania, twardości),
  • Badania odporności na korozję (dla stali nierdzewnych),
  • Badania ultradźwiękowe lub penetracyjne (opcjonalne, zależne od zamówienia).

Norma ASTM A276 definiuje wymagania dla prętów stalowych nierdzewnych, obejmując skład chemiczny, właściwości mechaniczne, obróbkę cieplną i kontrolę jakości.